Literatura rzymska.jpg

Literatura rzymska

Wszelkie informacje na temat literatury rzymskiej w okresie monarchii oraz wczesnej republiki są bardzo skąpe. Wiadome jest, że w tym okresie Rzym był poddany intensywnym wpływom sąsiadujących Etrusków. Niestety jednak nie mamy etruskiej literatury, którą ponoć Rzymianie czytali, zanim zaczęli czytać grekę.

Nastawieni na osiąganie materialnych celów oraz zajęci ciągłymi wojnami Rzymianie nie przypisywali większego znaczenia pisarstwu. Początkowo powstawały pieśni spisane ciężkim wierszem saturnijskim (carmina), tworzone dla potrzeb kultowych, jak np. "Rzeczy godne uwagi" (Commentari) oraz pewnego rodzaju litanie (indigitamenta), chwalące bogów. Z czasem jednak w Rzymie swoje wpływy zaczęli zaznaczać Grecy. Rzymianie pozostawali w wielkim kompleksie wobec kultury helleńskiej. Zetknięcie się z miastami greckimi na południu Italii dało początek ich fascynacji tą kulturą, której szybko ulegli. Pierwsi twórcy nie byli rodowitymi Rzymianami. Liwiusz Andronikus przetłumaczył w III wieku p.n.e. na język łaciński "Odyseję" oraz kilka komedii i tragedii greckich. Grecki twórca pociągnął za sobą kolejnych, tym razem jednak Rzymian. W II połowie III wieku p.n.e. powstał poemat o I wojnie punickiej Gnejusza Newiusza z Kampanii. Za jego przykładem poszedł Enniusz, który na przełomie III i II wieku p.n.e. stworzył epopeję narodową "Roczniki" (Annales), przedstawiającą dzieje państwa rzymskiego. W tym okresie także powstało pierwsze dzieło historyczne, niejakiego Kwintusa Fabiusza Piktora, napisane greką, które zachowało się jednak tylko we fragmentach. Za najstarszego pisarza rzymskiego uważany jest Appiusz Klaudiusz Cekus, cenzor w 312 roku p.n.e., który był autorem pierwszej opublikowanej mowy oraz zbioru sentencji. Z jego inicjatywy powstała pierwsza rzymska książka około 304 roku p.n.e., kalendarz pontyfików, napisana przez Gnejusza Flawiusza.